Geweest

2 juli 2022 t/m 8 januari 2023

Vanaf 1938 tot zijn dood in 1947 woont de Haagse kunstschilder Ben Viegers (1886-1947) in Nunspeet. Hij vindt nieuwe inspiratie in het Veluwse landschap. Met gretigheid vertaalt hij de rijkdom aan onderwerpen die hij daar aantreft in schilderijen met een krachtige toets in een warm palet. Naar aanleiding van de 75e verjaardag van zijn overlijden organiseert het Noord-Veluws Museum een overzichtstentoonstelling van het werk van Ben Viegers, wiens schilderijen nog altijd zeer geliefd zijn.

Ben Viegers staat met zijn komst naar Nunspeet in een traditie van eerdere kunstenaars die, geheel in lijn met de rond 1900 heersende opvattingen, zochten naar de puurheid van het landleven. Zijn hart gaat uit naar het vastleggen van landelijke taferelen in de vorm van ongerepte natuur en boerenleven. Viegers weet als lid van de Haagse Kunstkring van alle vernieuwingen in de schilderkunst, maar hij blijft zijn hele leven de impressionistische stijl trouw.

Het liefst hanteerde hij zijn penseel in de open lucht. Zijn werk is herkenbaar aan een vlotte toets in een kleurig palet dat soms zuidelijk aandoet. Door het bezit van een Harley-Davidson met zijspan en later een auto is hij al vroeg mobiel. Hij trekt ook de grens over: naar Kleef in Duitsland, het Belgische Brugge en Mechelen en verder naar de Bretons kust. Ben Viegers reist vanuit Den Haag en Nunspeet naar talrijke steden, waar hij karakteristieke locaties vastlegt. Bij het uitbeelden van markante gebouwen en fraaie gevels zoekt hij dikwijls de combinatie met water op om zich uit te leven op de effecten van beweging en spiegeling.

In november 2014 werd het Noord-Veluws Museum geopend met een tentoonstelling over Ben Viegers. Aangezien in dat eerste bestaansjaar van het museum veel latere bezoekers deze tentoonstelling gemist hebben, brengen we opnieuw een Viegers tentoonstelling, met deze keer voornamelijk niet eerder geëxposeerde topwerken.

Het boek ‘Door de ogen van Ben Viegers’ (2014), geschreven door Williëtte Wolters-Groeneveld is voor € 19,50 in de museumwinkel te koop. Er is ook een rijk geïllustreerde brochure speciaal bij deze tentoonstelling verschenen: Ben Viegers, springlevend!, verkrijgbaar voor € 5,00 in de museumwinkel.

In het Noord-Veluws Museum Nunspeet kunnen bezoekers vanaf 9 jaar zich nu tijdelijk begeven in een historische wereld via een Virtual Reality game van 12 oktober t/m 13 november 2022.
De game is onderdeel van het project Schatkamers van Gelderland en in samenwerking met 34 Gelderse erfgoedorganisaties tot stand gekomen. In dit spel moeten twee spelers gestolen historische objecten terugplaatsen in de juiste periode om het verleden te herstellen. Beleef de Gelderse geschiedenis nu op geheel nieuwe wijze in het Noord-Veluws Museum.

Schatkamers VR Game
In de VR Game heeft een kwaadaardige tijdreiziger historische objecten gestolen uit het verleden, waaronder het bronzen beeld van de schaapherder van beeldhouwer Charles van Wijk. De objecten moeten teruggebracht worden naar hun eigen tijd, om het natuurlijke verloop van de Gelderse geschiedenis te herstellen. Twee spelers reizen met behulp van Virtual Reality door de tijd, van de prehistorie tot de twintigste eeuw. Spelenderwijs ontdekken de gamers de geschiedenis van Gelderland. Een speler draagt de VR-bril, de ander geeft aanwijzingen. Door puzzels op te lossen en goed samen te werken, kunnen zij de Gelderse geschiedenis herstellen.

Bronzen beeld Schaapherder met hond

Eind negentiende eeuw ontstonden er in Gelderland kunstenaarskolonies. De eerste kolonie ontstond rond 1850 in de omgeving van Oosterbeek. Rond 1885 vormde zich vervolgens de kunstenaarskolonie op de noordelijke Veluwe, in Nunspeet. De kunstenaars werden aangetrokken door het ongerepte landschap. Charles van Wijk is in de kolonie rond Nunspeet tussen de schilders de enige beeldhouwer. Hij trok samen met de schilders de bossen in en de heide op om de werkende boeren ter plekke met klei te modelleren. Deze plastiek, De ‘herder met zijn hond’ laat ook zien dat Van Wijk oog had voor de mensen, hun uitdrukkingen en gebaren.

Schatkamers Online

Je kunt de 3D-objecten ook online in detail bekijken. Het projectteam digitaliseerde 70 collectiestukken tot interactieve 3D-replica’s. Deze historische objecten, verspreid over Gelderse erfgoedorganisaties, komen virtueel samen op CollectieGelderland.nl. De selectie concretiseert en illustreert een deel van de geschiedenis van het dagelijks leven, langdurige ontwikkelingen en belangrijke gebeurtenissen in de provincie Gelderland.

Virtuele geschiedenisbeleving

Met ‘Schatkamers van Gelderland’ slaat geschiedenisbeleving een andere richting in. Dit project van Erfgoed Gelderland laat het brede publiek de geschiedenis van de provincie beleven op twee bijzondere manieren: een online collectie van 3D-replica’s en een spannende Virtual Reality game die samen de overkoepelende geschiedenis van Gelderland vertellen. Voor het project werkte Erfgoed Gelderland samen met 34 Gelderse erfgoedinstanties, Het Nieuwe Kader en Provincie Gelderland.

Fré Drostzaal, 24 september t/m 4 december 2022

Het Noord-Veluws Museum heeft in de afgelopen jaren verschillende schenkingen van particulieren in ontvangst mogen nemen. Een selectie van deze werken is vanaf 2 september in de Fré Drostzaal te zien.

Vanaf de oprichting van het Noord-Veluws Museum hebben vele gulle gevers de weg naar het museum weten te vinden als zij afstand wilden doen van schilderijen of tekeningen van kunstenaars die op de noordelijke Veluwe hebben gewerkt. In 2021 en 2022 hebben kunstwerken van Jos Lussenburg, Jan van Vuuren, Frans Huysmans, Arthur Briët, Ward Hellendoorn, Jaap Hiddink en Jo Koster de museumcollectie verrijkt. Een aantal van deze kunstwerken is ook te zien in de semipermanente presentatie Kunstenaarsdorp op de bovenverdieping van het museum. Met dank aan de schenkers ontstaat er een steeds beter beeld van Nunspeet kunstenaarsdorp.

Nieuwe aanwinsten worden zorgvuldig geconserveerd en geregistreerd. Vervolgens worden de kunstwerken ontsloten via de Gelderse collectiedatabase www.collectiegelderland.nl. Neemt u eens een kijkje op deze website om de collectie van het museum te bekijken!

Jos Lussenburg, Botters bij zonsondergang.

Jos Lussenburg, Visser.

Jo Koster, Waterput 1934.

Frans Huysmans, Het Molenerf te Nunspeet 1951.

Fré Drostzaal, 10 december 2022 t/m 16 januari 2023

Jaarlijks wordt een selectie uit het afstudeerwerk van de gecertificeerden, die afgestudeerd zijn aan de naburige Vrije Academie Nunspeet, geëxposeerd in het Noord Veluws Museum. We feliciteren de volgende studenten van harte met het behaalde resultaat!

• Lenie van Balen, Academisch Tekenen & Schilderen, docent: Philip Knipscheer
• Patricia Hazemeijer, Illustratie, docent: Philip Knipscheer
• Margaretha Leskens, Academisch Tekenen & Schilderen, docent: Philip Knipscheer
• Etty de Koning, Schilderen, docent: Gerben Koldijk
• Jaap Pomstra, Schilderen, docent: Gerben Koldijk
• Edmund Schulze, Schilderen, docent: Gerben Koldijk.

euroart 9 juli t/m 18 september in het Noord-Veluws Museum.

Fré Drostzaal, 10 juni t/m 17 juli 2022

Nunspeet 50 jaar

Foto’s Bram van de Biezen

Op 1 januari 1972 ontstond de huidige gemeente Nunspeet met de kernen Elspeet, Hulshorst en Vierhouten. Fotograaf Bram van de Biezen heeft samen met leden van de projectgroep Nunspeet 50 jaar een selectie gemaakt uit bijzondere, sprekende, typische foto’s van de afgelopen 50 jaar uit zijn fotoarchief.
Bram van de Biezen werkt namelijk ook ruim 50 jaar als fotograaf in Nunspeet.

Deze expositie is het hele jaar te zien in de hal van het gemeentehuis, met uitzondering van de periode 10 juni t/m 17 juli 2022. Dan is de expositie te bekijken in het Noord-Veluws Museum in Nunspeet.
Een kleinere fototentoonstelling is het hele jaar te bekijken in de foyer van Veluvine in Nunspeet, Dorpshuis De Wieken in Hulshorst, Dorpshuis Horsterhoek in Vierhouten en het dorpshuis in Elspeet.

Fré Drostzaal, 23 juli t/m 18 september 2022

Wim de Groot, portretten                     

 Wim de Groot (Rotterdam 1887–Lunteren 1956) wordt door zijn schildersvriend Jaap Dooijewaard in Blaricum attent gemaakt op Nunspeet. Dooijewaard woonde van 1905 tot 1915 in Nunspeet in het ‘atelier op de heuvel’ aan De Zoom (nu: De Veluwse Heuvel). De Groot gaat er in 1916 wonen en legt zich in Nunspeet toe op het schilderen van landschappen, figuren en portretten. In de exposite is goed te zien dat De Groot een meester is in het tekenen van portretten.

Als hij in 1920 naar Lunteren verhuist betrekt de familie Lussenburg de woning met atelier en later in 1936 Frans Huysmans. Zijn opleiding heeft hij gevolgd aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Rotterdam, waar hij les heeft gehad van onder andere Alexander van Maasdijk en Jan Striening. Ook volgde De Groot lessen aan de Academie des Beaux-Arts in Brussel en de Academie des Beaux-Arts in Parijs.

Fré Drostzaal 28 januari t/m 29 mei 2023

Bauhaus in Nunspeet 1934-1967
Kitty van der Mijll Dekker en Hermann Fischer

Kitty van der Mijll Dekker en haar man Hermann Fischer zijn beide rond 1930 opgeleid aan Bauhaus, de beroemde hogeschool voor de kunsten in het Duitse Dessau. Daar leerden ze onder meer het ontwerpen van voorwerpen die industrieel gefabriceerd konden worden. Kitty bijvoorbeeld ontwierp van alles, zoals wandkleden en damasten tafellakens, maar ook kleurrijke theedoeken die decennia lang in Nederlandse huishoudens gebruikt zijn. Hermann ontwierp niet alleen behang, maar ook gordijnen bijvoorbeeld voor paleis Soestdijk. Hij zorgde voor het in bedrijf houden van de weefgetouwen in hun atelier aan huis in Nunspeet.

Meer dan veertig jaar werkten en woonden zij in een fraaie villa naast het gebouw waarin nu het Noord-Veluws Museum gevestigd is. Dit pand is een aantal jaren geleden in oude glorie hersteld waardoor nog beter te zien is waarom het zo geschikt was voor hun kunstweverij. In dat pand tonen wij in samenwerking met de eigenaar o.a. kleden die Kitty ontwierp en weefde en waarvan een aantal nog door haar familie bewaard en gekoesterd worden.

In het Noord-Veluws Museum wijden we een expositie aan de weefkunst van het echtpaar. Met als centraal object het tafelweefgetouw gemaakt door Hermann Fischer waarop zij proeflappen weefden. We laten met name zien hoe revolutionair zij te werk gingen door bijvoorbeeld cellofaan mee te weven.

Daarnaast laten wij u als bezoeker graag de theedoeken bewonderen die Kitty van der Mijll Dekker ontwierp voor de fabriek Van Dissel. Verder is te zien dat zij en Hermann Fischer zelfs hofleverancier waren.

Kitty in haar weverij/atelier in Nunspeet met Hermann rechts op de achtergrond (familiecollectie)

De Weverij en woning Stationslaan 34 te Nunspeet, 1910 (Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe)

Stalen geweven stof Kitty van der Mijll Dekker (TextielMuseum Tilburg)

Tot en met 26 juni 2022 is in het Noord-Veluws Museum een overzichtstentoonstelling te zien van beeldend kunstenaar Gaby Bovelander, die op 17 september 2020 in haar atelierwoning in Hoog Soeren overleed. In 2019 deed Bovelander nog een ruimhartige schenking van dertig werken aan het Noord-Veluws Museum.

Na haar jeugd doorgebracht te hebben in Indonesië waar ze van 1942 tot 1945 in Japanse interneringskampen verbleef, woonde Gaby vanaf 1946 op Kasteel Staverden bij Elspeet, waar haar vader directeur was van een vakantieoord. Vanuit Staverden kwam zij begin jaren vijftig van de vorige eeuw in contact met de schilders in Elspeet en Nunspeet, zoals Ima van Eysinga, Jos Lussenburg en Chris ten Bruggen Kate. In 1953 voltooide zij de kunstacademie in Arnhem, afdeling Monumentale Kunst en Glas-in-Lood. Bovelander voerde veel opdrachten uit voor wandschilderingen in scholen en fabrieken, sgraffiti en wandkleden. In 1965 verhuisde zij naar Hoog Soeren. Het jaar erop nam zij het initiatief om in Apeldoorn een ‘kunstschool’ op te richten, het centrum voor kunsteducatie dat later uitgroeide tot ‘Gigant, Markant in cultuur’. Gaby Bovelander was een geliefd docent en begeleidde tot op hoge leeftijd groepen op haar atelier in Hoog Soeren. Bovenal was zij een gepassioneerd kunstenaar die zich altijd probeerde te vernieuwen, zowel in techniek als in onderwerp.

In Gaby’s eerste periode als schilder is het surrealisme richting gevend geweest. Het werd haar eigen magisch-realistische stijl, één die zeer herkenbaar is. Desolate landschappen, die bevolkt werden door ‘fantastische’ figuren en vormen. Haar kleurgebruik is dan nog enigszins gedekt: zandkleuren en blauwen. Minutieus schilderen in olieverf en tekenen met potlood op verschillende dragers. De basiskennis van het tekenen is voor haar essentieel. Een compositie, een figuur staat of valt met de juiste opbouw.

Daarna kwam er een periode van deformeren. Gaby borduurde voort op haar honderden tekeningen: katten, honden, muizen, eenden, kikkers, slakken, en ook mensjes. Ze roepen soms  humor en vrolijkheid op. Vervolgens brak de ‘lyrisch abstracte’ periode aan. Abstracte, sobere werken met krachtige composities, waarin subtiel herkenbare vormen terugkeren.

Als het schilderen fysiek te zwaar wordt, kiest Gaby er voor om over te gaan op digitale kunst. Met diverse computerprogramma’s weet zij dan weer haar zo kenmerkende beeldtaal vorm te geven. In 2016 verschijnt haar boek: Banjoe Biroe 10, over het interneringskamp op Java waar Gaby van haar elfde tot haar veertiende jaar samen met haar moeder opgesloten zat. Jaren van ontbering die we later steeds in diverse vormen zien terugkeren in haar werk.

Op de website van CODA Apeldoorn wordt eveneens aandacht besteed aan Gaby Bovelander.

Van de hand van Lies van de Beek is bij Van Spijk Art Books de monografie Gaby Bovelander – Wie licht blijft zien, loopt nooit in duisternis, verschenen.

Deze fraaie uitgave is in de museumwinkel te koop voor € 29,50.

Fré Drostzaal, 30 oktober 2021 t/m 23 januari 2022

Wat is het verband tussen deze drie kunstenaars, wier werk van 30 oktober 2021 t/m 23 januari 2022 in de Fré Drostzaal wordt geëxposeerd? Vorig jaar mocht het Noord-Veluws Museum een schenking van vijftien Veluwse tekeningen van Hendrik Willem de Jong (Rotterdam 1876 – Harderwijk 1950) in ontvangst nemen. Deze schenking wordt nu voor het eerst gepresenteerd. Hendrik de Jong had in Nunspeet een leerling en dat was Chris ten Bruggen Kate (Utrecht 1920 – Nunspeet 2003), die bekend zou worden met zijn magisch-realistische schilderijen. Daan de Jong (Utrecht 1982), schilder van landschappen en wolkenluchten, is een nazaat van de kunstzinnige familie De Jong en exposeert enkele Veluwse landschappen.

Hendrik Willem de Jong

Hendrik Willem de Jong was in 1927 na een leven als postambtenaar in Rotterdam en Zeeland in Nunspeet als kunstenaar begonnen. Hij was vooral een knap tekenaar. Hij tekende boompartijen en stillevens, maar vooral knappe portretten en ‘koppen’ met veelal streekdracht. Zijn liefde voor de kunst heeft hij van geen vreemde. Zijn oudere broer Jan, studeerde aan de Rotterdamse academie voor beeldende kunsten en wordt er later docent tekenen. Van hem kreeg Hendrik Willem al vroeg tekenlessen. Hendrik Willem was verder autodidact, maar hij volgde wel een schriftelijke cursus tekenen, gegeven door een gerenommeerde School of Drawings in Londen. Zijn docenten waren bijzonder lovend over hun leerling in Nederland.

Chris ten Bruggen Kate

In Nunspeet hield De Jong exposities aan huis en verkocht zo regelmatig schilderijen, maar dat was toch onvoldoende. Het echtpaar De Jong had dan ook regelmatig kostgangers in huis, onder wie Chris ten Brugge Kate. Chris mocht van zijn ouders niet naar de kunstacademie: “Zoek maar onderdak en ga maar in de leer bij een degelijk kunstenaar”. Van 1937 tot 1942 vond Chris onderdak in Nunspeet bij H.W. de Jong. Ten Bruggen Kate vond De Jong een goede leermeester, maar hij ging zijn eigen weg. Hij experimenteerde in alle richtingen en ontwikkelde tenslotte zijn bekende magisch-realistische stijl.

Daan de Jong

In de expositie zijn ook kunstwerken te zien van Daan de Jong, die na zijn afstuderen in 2004 aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht aan de weg timmert met bijzondere bijna fotografisch realistische landschappen met wolkenluchten. Zijn fascinatie ligt vooral bij het uitbeelden van de stemming van het moment en muziek is zijn grote inspiratiebron. Schilderijen komen al luisterend naar pianomuziek tot stand en veel kunstwerken dragen dan ook muzikale titels, zoals het Veluwse landschap ‘Poco agitato’.