Geweest

1 juli t/m 3 december 2023

Weinig mensen weten dat de Amsterdamse kunstenaar Eugène Brands (1913-2002) zo’n vijfentwintig jaar in Nunspeet woonde en werkte. Van 1974 tot 1999 werkte hij in zijn atelier in de bossen aan de westkant van het dorp Nunspeet. Het adres: Onder de Bos. Hij liet er een ruim atelier bouwen, waar hij groot formaat werken kon schilderen.

In deze tentoonstelling staat het werk dat tot stand is gekomen in zijn schildersatelier in Nunspeet centraal. Hier maakt Brands onder andere zijn allergrootste doek van 2 bij 4 meter ‘Wide country’ in 1976 (Cobra Museum Amstelveen) en het adembenemende ‘Glorious Dawn at Venice’ (Stedelijk Museum Amsterdam).

In de tentoonstelling is ook werk van Brands uit de jaren veertig en vijftig te zien. Eugène Brands volgt in de jaren dertig een opleiding reclameontwerpen, maar hij kiest al snel voor het kunstenaarschap. Hij speelt met zijn experimentele werk rond de oorlogsjaren een voortrekkersrol voor de Cobra kunstenaars Appel, Constant en Corneille. Al snel na de tentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam in 1949 waar CoBrA zich voor het eerst in Nederland presenteert, verlaat Brands de Cobragroep. Hij trekt zich terug in zijn atelier en raakt geïnspireerd door de kindertekeningen van zijn dochtertje Eugénie.

Brands is zijn hele leven gefascineerd door de kosmos, sterren en planeten en het mysterie van het leven. Zijn credo luidt ‘Panta rhei’, alles vloeit, alles stroomt. In de jaren zeventig vervloeien de vormen op zijn kleurrijke doeken tot mysterieuze wolken, nevels en vlokken. Zijn stijl wordt dan lyrisch-abstract genoemd. In de stilte van de natuur rond zijn atelier op de Veluwe ervaart hij het mysterie van de kosmos sterker dan ooit.

Lees het artikel van RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis over Eugène Brands.

© Bob Rooyens

Painting my pleasure, 1983. Olieverf op doek, 175 x 145 cm
Museum Belvédère, bruikleen collectie Hans en Cora de Vries

14 januari t/m 25 juni 2023

Met zijn schilderij van boerendansen (Danszaal of Feest in de Rustende Jager) behoorde Frans Huysmans (1885-1954) in 1914 tot de kern van de Bergense School, zijn werk was zelfs toonaangevend voor de nieuwe stijl. Er zijn twee versies van het schilderij: De één bevindt zich in de collectie van het Stedelijk Museum Alkmaar, de ander is die van het Singer Laren. Toen Leo Gestel, Else Berg en Mommie Schwarz hun eerste kubistische werk lieten zien, schilderde Huysmans de twee indrukwekkende figuurstukken in vlammende kleuren en sterk kubistisch van opzet.
Huysmans bewees in een keer waar hij stond: in de voorhoede van de nieuwe kunst, het expressionisme van de Bergense School. Toch is Huysmans later niet erg bekend geworden als Bergense School kunstenaar. De tentoonstelling geeft voor het eerst een museaal overzicht van het werk van Frans Huysmans en belicht deze relatief onbekende schilder van de Bergense School, die in 1936 naar kunstenaarsdorp Nunspeet kwam. Zijn twee sleutelwerken van de Rustende Jager hangen dan voor het eerst weer bij elkaar, sinds ze in de jaren dertig in de Kunstzaal bij verzamelaar Boendermaker in Bergen hingen.
Toen Huysmans eind 1913 naar Schoorl verhuisde, maakte hij daar en in het nabij gelegen Bergen veel vrienden onder de groep van kunstenaars die later aangeduid zou worden als de Bergense School. In 1932 woonde Huysmans voor korte tijd in Bergen en daarna in 1934 in Egmond aan den Hoef. Vanuit Egmond trok Huysmans halverwege de jaren dertig ’s zomers naar het oosten van ons land om inspiratie op te doen voor nieuwe landschapsschilderijen.
In juni 1936 vestigde Huysmans zich in Nunspeet. Hij woonde tot zijn overlijden in 1954 in ’t Berghuis aan het Kunstschilderslaantje 13, bij wat nu De Veluwse Heuvel heet. In Nunspeet schilderde Huysmans in verschillende stijlen, impressionistisch, realistisch en dan weer greep hij terug op zijn Bergense School-stijl.

Monografie over Frans Huysmans is verschenen

Bij Van Spijk Art Books is de rijk geïllustreerde publicatie ‘Frans Huysmans en de Bergense School’ verschenen als voorproefje op de gelijknamige tentoonstelling.  Auteur Jan C.A. van der Lubbe en conservator Margot Jongedijk trachten in deze uitgave antwoord te geven op wie de maker van de schilderijen ‘Danszaal of Feest in de Rustende Jager’ was en wat zijn plaats was binnen de Bergense School. Daarnaast is er veel informatie over zijn leven en werk in de verschillende perioden te vinden, over zijn werk voor het theater, de vele tentoonstellingen, zijn kunstopvatting, zijn leerlingen, de oorlogsjaren en zijn vier huwelijken.

U kunt hier het boek bestellen.

Cursus: Schilder je eigen Frans Huysmans!

in het Noord-Veluws Museum & de Vrije Academie Nunspeet. Lees hier verder!

Lezing Frans Huysmans en de Bergense School

In het kader van de bijzondere tentoonstelling over kunstenaar Frans Huysmans in het Noord-Veluws Museum geven Jan van der Lubbe en Margot Jongedijk op maandag 20 maart 2023 om 19.30 uur een lezing over deze kunstenaar. Lees hier verder!

F. Huysmans, Boerendans, De wals (Danszaal in de Rustende Jager), 1914. Stedelijk Museum Alkmaar

F. Huysmans, Winterlandschap, 1949. Collectie Gemeente Nunspeet

F. Huysmans, Voorjaar, 1952. Kunsthandel Nunspeet

2 juli 2022 t/m 8 januari 2023

Vanaf 1938 tot zijn dood in 1947 woont de Haagse kunstschilder Ben Viegers (1886-1947) in Nunspeet. Hij vindt nieuwe inspiratie in het Veluwse landschap. Met gretigheid vertaalt hij de rijkdom aan onderwerpen die hij daar aantreft in schilderijen met een krachtige toets in een warm palet. Naar aanleiding van de 75e verjaardag van zijn overlijden organiseert het Noord-Veluws Museum een overzichtstentoonstelling van het werk van Ben Viegers, wiens schilderijen nog altijd zeer geliefd zijn.

Ben Viegers staat met zijn komst naar Nunspeet in een traditie van eerdere kunstenaars die, geheel in lijn met de rond 1900 heersende opvattingen, zochten naar de puurheid van het landleven. Zijn hart gaat uit naar het vastleggen van landelijke taferelen in de vorm van ongerepte natuur en boerenleven. Viegers weet als lid van de Haagse Kunstkring van alle vernieuwingen in de schilderkunst, maar hij blijft zijn hele leven de impressionistische stijl trouw.

Het liefst hanteerde hij zijn penseel in de open lucht. Zijn werk is herkenbaar aan een vlotte toets in een kleurig palet dat soms zuidelijk aandoet. Door het bezit van een Harley-Davidson met zijspan en later een auto is hij al vroeg mobiel. Hij trekt ook de grens over: naar Kleef in Duitsland, het Belgische Brugge en Mechelen en verder naar de Bretons kust. Ben Viegers reist vanuit Den Haag en Nunspeet naar talrijke steden, waar hij karakteristieke locaties vastlegt. Bij het uitbeelden van markante gebouwen en fraaie gevels zoekt hij dikwijls de combinatie met water op om zich uit te leven op de effecten van beweging en spiegeling.

In november 2014 werd het Noord-Veluws Museum geopend met een tentoonstelling over Ben Viegers. Aangezien in dat eerste bestaansjaar van het museum veel latere bezoekers deze tentoonstelling gemist hebben, brengen we opnieuw een Viegers tentoonstelling, met deze keer voornamelijk niet eerder geëxposeerde topwerken.

Het boek ‘Door de ogen van Ben Viegers’ (2014), geschreven door Williëtte Wolters-Groeneveld is voor € 19,50 in de museumwinkel te koop. Er is ook een rijk geïllustreerde brochure speciaal bij deze tentoonstelling verschenen: Ben Viegers, springlevend!, verkrijgbaar voor € 5,00 in de museumwinkel.

In het Noord-Veluws Museum Nunspeet kunnen bezoekers vanaf 9 jaar zich nu tijdelijk begeven in een historische wereld via een Virtual Reality game van 12 oktober t/m 13 november 2022.
De game is onderdeel van het project Schatkamers van Gelderland en in samenwerking met 34 Gelderse erfgoedorganisaties tot stand gekomen. In dit spel moeten twee spelers gestolen historische objecten terugplaatsen in de juiste periode om het verleden te herstellen. Beleef de Gelderse geschiedenis nu op geheel nieuwe wijze in het Noord-Veluws Museum.

Schatkamers VR Game
In de VR Game heeft een kwaadaardige tijdreiziger historische objecten gestolen uit het verleden, waaronder het bronzen beeld van de schaapherder van beeldhouwer Charles van Wijk. De objecten moeten teruggebracht worden naar hun eigen tijd, om het natuurlijke verloop van de Gelderse geschiedenis te herstellen. Twee spelers reizen met behulp van Virtual Reality door de tijd, van de prehistorie tot de twintigste eeuw. Spelenderwijs ontdekken de gamers de geschiedenis van Gelderland. Een speler draagt de VR-bril, de ander geeft aanwijzingen. Door puzzels op te lossen en goed samen te werken, kunnen zij de Gelderse geschiedenis herstellen.

Bronzen beeld Schaapherder met hond

Eind negentiende eeuw ontstonden er in Gelderland kunstenaarskolonies. De eerste kolonie ontstond rond 1850 in de omgeving van Oosterbeek. Rond 1885 vormde zich vervolgens de kunstenaarskolonie op de noordelijke Veluwe, in Nunspeet. De kunstenaars werden aangetrokken door het ongerepte landschap. Charles van Wijk is in de kolonie rond Nunspeet tussen de schilders de enige beeldhouwer. Hij trok samen met de schilders de bossen in en de heide op om de werkende boeren ter plekke met klei te modelleren. Deze plastiek, De ‘herder met zijn hond’ laat ook zien dat Van Wijk oog had voor de mensen, hun uitdrukkingen en gebaren.

Schatkamers Online

Je kunt de 3D-objecten ook online in detail bekijken. Het projectteam digitaliseerde 70 collectiestukken tot interactieve 3D-replica’s. Deze historische objecten, verspreid over Gelderse erfgoedorganisaties, komen virtueel samen op CollectieGelderland.nl. De selectie concretiseert en illustreert een deel van de geschiedenis van het dagelijks leven, langdurige ontwikkelingen en belangrijke gebeurtenissen in de provincie Gelderland.

Virtuele geschiedenisbeleving

Met ‘Schatkamers van Gelderland’ slaat geschiedenisbeleving een andere richting in. Dit project van Erfgoed Gelderland laat het brede publiek de geschiedenis van de provincie beleven op twee bijzondere manieren: een online collectie van 3D-replica’s en een spannende Virtual Reality game die samen de overkoepelende geschiedenis van Gelderland vertellen. Voor het project werkte Erfgoed Gelderland samen met 34 Gelderse erfgoedinstanties, Het Nieuwe Kader en Provincie Gelderland.

Fré Drostzaal, 24 september t/m 4 december 2022

Het Noord-Veluws Museum heeft in de afgelopen jaren verschillende schenkingen van particulieren in ontvangst mogen nemen. Een selectie van deze werken is vanaf 2 september in de Fré Drostzaal te zien.

Vanaf de oprichting van het Noord-Veluws Museum hebben vele gulle gevers de weg naar het museum weten te vinden als zij afstand wilden doen van schilderijen of tekeningen van kunstenaars die op de noordelijke Veluwe hebben gewerkt. In 2021 en 2022 hebben kunstwerken van Jos Lussenburg, Jan van Vuuren, Frans Huysmans, Arthur Briët, Ward Hellendoorn, Jaap Hiddink en Jo Koster de museumcollectie verrijkt. Een aantal van deze kunstwerken is ook te zien in de semipermanente presentatie Kunstenaarsdorp op de bovenverdieping van het museum. Met dank aan de schenkers ontstaat er een steeds beter beeld van Nunspeet kunstenaarsdorp.

Nieuwe aanwinsten worden zorgvuldig geconserveerd en geregistreerd. Vervolgens worden de kunstwerken ontsloten via de Gelderse collectiedatabase www.collectiegelderland.nl. Neemt u eens een kijkje op deze website om de collectie van het museum te bekijken!

Jos Lussenburg, Botters bij zonsondergang.

Jos Lussenburg, Visser.

Jo Koster, Waterput 1934.

Frans Huysmans, Het Molenerf te Nunspeet 1951.

Fré Drostzaal, 10 december 2022 t/m 16 januari 2023

Jaarlijks wordt een selectie uit het afstudeerwerk van de gecertificeerden, die afgestudeerd zijn aan de naburige Vrije Academie Nunspeet, geëxposeerd in het Noord Veluws Museum. We feliciteren de volgende studenten van harte met het behaalde resultaat!

• Lenie van Balen, Academisch Tekenen & Schilderen, docent: Philip Knipscheer
• Patricia Hazemeijer, Illustratie, docent: Philip Knipscheer
• Margaretha Leskens, Academisch Tekenen & Schilderen, docent: Philip Knipscheer
• Etty de Koning, Schilderen, docent: Gerben Koldijk
• Jaap Pomstra, Schilderen, docent: Gerben Koldijk
• Edmund Schulze, Schilderen, docent: Gerben Koldijk.

euroart 9 juli t/m 18 september in het Noord-Veluws Museum.