Nu te zien

14 januari t/m 25 juni 2023

Met zijn schilderij van boerendansen (Danszaal of Feest in de Rustende Jager) behoorde Frans Huysmans (1885-1954) in 1914 tot de kern van de Bergense School, zijn werk was zelfs toonaangevend voor de nieuwe stijl. Er zijn twee versies van het schilderij: De één bevindt zich in de collectie van het Stedelijk Museum Alkmaar, de ander is die van het Singer Laren. Toen Leo Gestel, Else Berg en Mommie Schwarz hun eerste kubistische werk lieten zien, schilderde Huysmans de twee indrukwekkende figuurstukken in vlammende kleuren en sterk kubistisch van opzet.
Huysmans bewees in een keer waar hij stond: in de voorhoede van de nieuwe kunst, het expressionisme van de Bergense School. Toch is Huysmans later niet erg bekend geworden als Bergense School kunstenaar. De tentoonstelling geeft voor het eerst een museaal overzicht van het werk van Frans Huysmans en belicht deze relatief onbekende schilder van de Bergense School, die in 1936 naar kunstenaarsdorp Nunspeet kwam. Zijn twee sleutelwerken van de Rustende Jager hangen dan voor het eerst weer bij elkaar, sinds ze in de jaren dertig in de Kunstzaal bij verzamelaar Boendermaker in Bergen hingen.
Toen Huysmans eind 1913 naar Schoorl verhuisde, maakte hij daar en in het nabij gelegen Bergen veel vrienden onder de groep van kunstenaars die later aangeduid zou worden als de Bergense School. In 1932 woonde Huysmans voor korte tijd in Bergen en daarna in 1934 in Egmond aan den Hoef. Vanuit Egmond trok Huysmans halverwege de jaren dertig ’s zomers naar het oosten van ons land om inspiratie op te doen voor nieuwe landschapsschilderijen.
In juni 1936 vestigde Huysmans zich in Nunspeet. Hij woonde tot zijn overlijden in 1954 in ’t Berghuis aan het Kunstschilderslaantje 13, bij wat nu De Veluwse Heuvel heet. In Nunspeet schilderde Huysmans in verschillende stijlen, impressionistisch, realistisch en dan weer greep hij terug op zijn Bergense School-stijl.

Monografie over Frans Huysmans is verschenen

Bij Van Spijk Art Books is de rijk geïllustreerde publicatie ‘Frans Huysmans en de Bergense School’ verschenen als voorproefje op de gelijknamige tentoonstelling.  Auteur Jan C.A. van der Lubbe en conservator Margot Jongedijk trachten in deze uitgave antwoord te geven op wie de maker van de schilderijen ‘Danszaal of Feest in de Rustende Jager’ was en wat zijn plaats was binnen de Bergense School. Daarnaast is er veel informatie over zijn leven en werk in de verschillende perioden te vinden, over zijn werk voor het theater, de vele tentoonstellingen, zijn kunstopvatting, zijn leerlingen, de oorlogsjaren en zijn vier huwelijken.

U kunt hier het boek bestellen.

F. Huysmans, Boerendans, De wals (Danszaal in de Rustende Jager), 1914. Stedelijk Museum Alkmaar

F. Huysmans, Winterlandschap, 1949. Collectie Gemeente Nunspeet

F. Huysmans, Voorjaar, 1952. Kunsthandel Nunspeet

Fré Drostzaal 28 januari t/m 29 mei 2023

Bauhaus in Nunspeet 1934-1967
Kitty van der Mijll Dekker en Hermann Fischer

Kitty van der Mijll Dekker en haar man Hermann Fischer zijn beide rond 1930 opgeleid aan Bauhaus, de beroemde hogeschool voor de kunsten in het Duitse Dessau. Daar leerden ze onder meer het ontwerpen van voorwerpen die industrieel gefabriceerd konden worden. Kitty bijvoorbeeld ontwierp van alles, zoals wandkleden en damasten tafellakens, maar ook kleurrijke theedoeken die decennia lang in Nederlandse huishoudens gebruikt zijn. Hermann ontwierp niet alleen behang, maar ook gordijnen bijvoorbeeld voor paleis Soestdijk. Hij zorgde voor het in bedrijf houden van de weefgetouwen in hun atelier aan huis in Nunspeet.

Meer dan veertig jaar werkten en woonden zij in een fraaie villa naast het gebouw waarin nu het Noord-Veluws Museum gevestigd is. Dit pand is een aantal jaren geleden in oude glorie hersteld waardoor nog beter te zien is waarom het zo geschikt was voor hun kunstweverij. In dat pand tonen wij in samenwerking met de eigenaar o.a. kleden die Kitty ontwierp en weefde en waarvan een aantal nog door haar familie bewaard en gekoesterd worden.

In het Noord-Veluws Museum wijden we een expositie aan de weefkunst van het echtpaar. Met als centraal object het tafelweefgetouw gemaakt door Hermann Fischer waarop zij proeflappen weefden. We laten met name zien hoe revolutionair zij te werk gingen door bijvoorbeeld cellofaan mee te weven.

Daarnaast laten wij u als bezoeker graag de theedoeken bewonderen die Kitty van der Mijll Dekker ontwierp voor de fabriek Van Dissel. Verder is te zien dat zij en Hermann Fischer zelfs hofleverancier waren.

Op vertoon van uw Museumkaart of toegangsbewijs van het Noord-Veluws Museum bent u tijdens de voorjaars- en meivakantie van harte welkom in het woonhuis van het echtpaar Fischer-van der Mijll Dekker aan de Stationslaan 34 te Nunspeet. Op de eerste verdieping is een expositie te zien over hun woning en weefatelier.

Kitty in haar weverij/atelier in Nunspeet met Hermann rechts op de achtergrond (familiecollectie)

De Weverij en woning Stationslaan 34 te Nunspeet, 1910 (Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe)

Stalen geweven stof Kitty van der Mijll Dekker (TextielMuseum Tilburg)

Het Noord-Veluws Museum heeft een uitgebreide collectie met werken van verschillende kunstenaars. Op de bovenverdieping is de tentoonstelling ingericht met een selectie van de werken. Een deel van deze werken is nu ook online te zien. Klikt u op bovenstaande afbeelding, dan kunt vanuit huis de werken bekijken.

Kijkt u op een tablet? Klik dan op Enter Exhibition om de tentoonstellingsruimte binnen te gaan.

Kijkt u op een computer? Klik dan op Start Guided Tour of Enter Exhibition.

In de tentoonstellingsruimte treft u aanwijzingen in de Engelse taal om u zo goed mogelijk door de ruimte te leiden.

De noordelijke Veluwe wordt vanaf 1880 als toeristische bestemming ontdekt. De ongerepte natuur en de eenvoudige bewoners oefenen een grote aantrekkingskracht uit op stadsbewoners. Juist in een tijd van opkomende industrie en verstedelijking krijgen zij oog voor de schoonheid van de natuur.

In navolging van het beroemde kunstenaarsdorp Barbizon bij Parijs ontstaan in de loop van 19e eeuw overal in Europa kunstenaarskolonies. In Nederland trekken kunstenaars uit steden zoals Den Haag en Amsterdam er op uit. Door de uitvinding van de verftube kunnen zij hun landschappen ‘en plein air’ schilderen in plaats van in een atelier.

Ook in Nunspeet en Elspeet vormt zich vanaf 1890 een kunstenaarsgroep. Zo’n honderd beeldende kunstenaars hebben tussen 1890 en 1950 in deze regio gewoond en gewerkt. Bekende kunstschilders zijn onder meer Arthur Briët, Willy Martens, Edzard Koning, Jan van Vuuren, Ben Viegers, Jos Lussenburg, Jaap Hiddink en Chris ten Bruggen Kate.

Het werk van deze schilders vindt gretig aftrek bij particulieren in Nederland en zelfs in Engeland, Schotland, Canada en Amerika. In deze schilderijen herkent men het directe contact met de natuur en de romantische uitbeelding van het dagelijkse leven.